Branża broni niezależności PKBWL

Obecnie członkowie PKBWL są wprawdzie powoływani przez ministra, ale bezterminowo. Zawierana jest z nimi umowa o pracę, nie można ich odwołać - członkostwo w Komisji wygasa w chwili śmierci, złożenia rezygnacji lub niespełniania wymogów formalnych (np. odebrania praw publicznych).

Równocześnie nowelizacja usuwa punkt obecnego prawa lotniczego, zgodnie z którym PKBWL wykonuje swoje obowiązki w imieniu ministra infrastruktury. Według wnioskodawców - grupy posłów Prawa i Sprawiedliwości - ten przepis rodził wątpliwości co do niezależności Komisji. Zgodnie z prawem europejskim, komisje zajmujące się badaniem wypadków lotniczych nie mogą być zależne od administracji publicznej.

- Dokonano zmian mających na celu zastąpienie dotychczasowego modelu wyznaczania członków Komisji na rzecz ich powoływania i odwoływania. Rozwiązanie to zaczerpnięto z rozwiązań przyjętych w odniesieniu do Państwowej Komisji Badania Wypadków Kolejowych - czytamy w uzasadnieniu projektu nowelizacji.

Jednak branża lotnicza ocenia, że zmiany proponowane przez posłów mogą tak naprawdę obniżyć niezależność Komisji.

- W gruncie rzeczy ten projekt zmniejsza niezależność PKBWL i bardziej ją uzależnia od polityków - mówi portalowi Pasazer.com Maciej Lasek, obecny przewodniczący Komisji. Dodaje: - Powołanie na cztery lata w miejsce wyznaczenia na czas nieokreślony i umowy o pracę zmniejsza konkurencyjność pozyskiwania ekspertów. Wyszkolenie samodzielnego badacza trwa dwa-trzy lata. Cztery lata kadencji bez jawnych kryteriów powołania na kolejną to błąd.

Zgodnie z nowelizacją w składzie PKBWL zabraknie lekarzy specjalistów z zakresu medycyny. Tę zmianę krytykuje Polski Klub Lotniczy.

- Niezależność PKBWL to wartość nadrzędna. Istnieją przesłanki, by pokusić się o stwierdzenie, że po nowelizacji minister infrastruktury będzie mógł wpływać na prace Komisji - dodał obecny na posiedzeniu sejmowej komisji Grzegorz Brychczyński z PKL.

@dominiksipinski @michalsetlak @LasekMaciej 1/2Wprowadzenie kadencyjności członków oznacza ryzyko zmian w zależności od sytuacji politycznej

— Polski Klub Lotniczy (@AviationClub_) 20 lipca 2016

Brychczyński zaproponował, by powołać w Polsce organ podobny do amerykańskiej Narodowej Rady Bezpieczeństwa w Transporcie (NTSB) - niezależny i funkcjonujący poza strukturą administracji państwowej. Prace w tym kierunku rozpoczęły się już w poprzedniej kadencji za rządu PO-PSL, ale nie zostały doprowadzone do końca. Teraz szybkie przyjęcie nowelizacji przez komisję sejmową wskazuje na dużą determinację rządu PiS do wprowadzenia proponowanych zmian.

- Ta kadencja nie będzie trwała bez końca. Następna władza sięgnie do tych samych metod ze szkodą dla bezpieczeństwa. To nie wróży to dobrze naszym następcom, a przede wszystkim wszystkim tym, którzy korzystają z transportu lotniczego - podsumowuje Lasek.

Według naszych rozmówców w Sejmie jednym, o ile nie głównym powodem zmiany, jest chęć odwołania Laska i innych członków PKBWL, którzy zakończyli badanie katastrofy smoleńskiej nie stwierdziwszy żadnych śladów rzekomego zamachu.

Nowelizacja ułatwia również przekształcenie lotnisk użytku wyłącznego (m.in. aeroklubowych) w lotniska użytku publicznego oraz tworzy nową kategorię lotnisk użytku publicznego niepodlegających certyfikacji. Zmiany mają ułatwić inwestycje i doprowadzić do wzrostu ruchu lotniczego na małych lotnisk, a równocześnie nie będą generować wyższych kosztów oraz nie wpłyną na obniżenie bezpieczeństwa.

- Celem przedmiotowej nowelizacji jest uproszczenie procedur prowadzących do upublicznienia lotnisk użytku wyłącznego, a zatem zapewnienia większej ich dostępności dla zainteresowanych - czytamy w uzasadnieniu projektu. - Propozycja ma na celu zastąpienie niedziałającej instytucji czasowego otwarcia lotniska użytku wyłącznego do publicznego użytku nową, praktyczną kategorią lotnisk użytku publicznego niepodlegających certyfikacji. Będą mogły one powstać w miejscu obecnych lotnisk użytku wyłącznego, ze wszystkimi ograniczeniami związanymi z rodzajami lotów, jakie mogą być na nich wykonywane - analogicznie jak w przypadku lotnisk użytku wyłącznego. Dla lotnisk użytku publicznego niepodlegających certyfikacji przewidziano dodatkowo jeszcze jedno ograniczenie - możliwość wykonywania z tych lotnisk wyłącznie lotów krajowych.

P.o. prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego, Piotr Samson, szacuje, że dzięki nowelizacji wiele z ok. 50 działających w Polsce lotnisk użytku wyłącznego może zostać przekształcona w lotniska użytku publicznego.