NIK: Przetrwanie LOT-u wciąż niepewne
Trwający od 2013 r. proces restrukturyzacji LOT-u przyniósł tylko częściową poprawę, a zysk operacyjny wypracowany w 2014 r. wynikał także z odroczenia kosztownych decyzji i niskich cen ropy - ocenia Najwyższa Izba Kontroli w raporcie z kontroli w polskim przewoźniku.
Reklama
Kontrola NIK objęła działania restrukturyzacyjne w Locie w latach 2012-2014 oraz analizę dokumentów finansowych od 2009 r. Wnioski kontrolerów są jednoznaczne: restrukturyzacja przed 2012 r. była prowadzona w zły sposób i opierała się na nierealnych założeniach. Tylko dzięki pomocy państwowej oraz wyrozumiałości wierzycieli spółka zawdzięcza to, że nie upadła. Ale NIK krytykuje także zmiany po 2012 r.
- Wdrożony [od 2013 r. - red.] plan restrukturyzacji przyniósł częściową poprawę sytuacji finansowej. Jednak w ocenie NIK uzyskiwane wyniki wciąż nie dają podstaw do stwierdzenia, że istnienie spółki nie jest zagrożone, ani że osiągnie ona trwałą rentowność i w konsekwencji będzie generować zyski - co było celem udzielenia pomocy publicznej. Potrzebne są szybkie, przemyślane i długofalowe decyzje - informuje w komunikacie prasowym NIK.
Według NIK zysk operacyjny wypracowany przez LOT w 2014 r. był tylko częściowo efektem udanej restrukturyzacji. Spółce pomogły także rekordowo niskie ceny paliwa oraz odroczenie w czasie kosztownego procesu wymiany floty.
LOT odpowiada na zarzuty, przypominając, że kontrola była prowadzona do końca 2014 r.
- Kontrolerzy NIK nie odnoszą się do bieżącej sytuacji spółki, a opisują jej funkcjonowanie w latach 2012-2014. Obecny zarząd LOT-u wspólnie z właścicielem dokładają wszelkich starań, by zniwelować ryzyka wykazane przez NIK. Podejmowanych jest szereg skutecznych działań wspierających sprzedaż oraz optymalizujących koszty spółki. Z powodzeniem udaje się rozwijać siatkę połączeń w oparciu o hub LOT-u w Warszawie - informuje biuro prasowe LOT-u w oświadczeniu przesłanym do redakcji Pasazer.com.
NIK oceniła jednak, że działania restrukturyzacyjne przeprowadzone do końca 2014 r. nie dają podstaw do tego, by oczekiwać trwałej rentowności i pokrywania kosztów finansowych LOT-u. Zdaniem kontrolerów niektóre założenia przyjęte w opracowanym w 2013 r. planie restrukturyzacji są zbyt optymistyczne. W raporcie przypominają, że spółka w 2015 r. miała mieć 120 mln zł zysku, a zapewne zanotowała stratę. Te dane, choć pochodzą z okresu po zakończeniu kontroli, w ocenie NIK-u potwierdzają krytyczną ocenę planu restrukturyzacji.
- Najpoważniejszym
problemem przewoźnika pozostaje niewystarczający w stosunku do ponoszonych kosztów
strumień przychodów. Kluczowym problemem pozostaje znalezienie źródeł finansowania
rozwoju. Chociaż działania restrukturyzacyjne pozwoliły na redukcję kosztów, w ocenie NIK istnieje poważne ryzyko, że doprowadziły również do redukcji przychodów z połączeń
regularnych - czytamy w raporcie pokontrolnym.
NIK zwraca też uwagę, że przed 2012 r. restrukturyzacja LOT-u była prowadzona w bardzo zły sposób, a spółka przetrwała wyłącznie dzięki wyprzedaży majątku.
Kontrolerzy krytykują też zawieranie umów na usługi doradczo-konsultingowe w sposób, który mógł szkodzić interesom spółki. Przede wszystkim zwracają uwagę na brak rozpisywanych przetargów na takie usługi. NIK ma też zastrzeżenia do sposobu przechowywania umów, bo w trakcie kontroli wielu z nich nie było w odpowiednich archiwach.
- W ocenie NIK istnieje istotne ryzyko, że wysokość udzielonej pomocy była
wystarczająca, by spółka nie upadła w okresie obowiązywania planu restrukturyzacji,
a jednocześnie zbyt mała, by przywrócić przedsiębiorcy długookresową zdolność
do konkurowania na rynku i zapewnić środki niezbędne dla sfinansowania rozwoju
oraz kontynuacji działalności - pisze NIK.
Kontrolerzy Izby uznali, że rok 2016 będzie dla LOT-u bardzo trudny, bo przewoźnik musi się rozwijać. Jednak niepewna sytuacja finansowa powoduje, że nie ma marginesu dla błędnych decyzji, a nieprzewidziane zdarzenia zewnętrzne (np. nagły wzrost cen ropy) byłyby dla przewoźnika niezwykle trudne do przezwyciężenia.
- Najwyższa Izba Kontroli wnosi do ministra skarbu państwa o pilne podjęcie
działań mających na celu doprowadzenie do wypracowania przez zarząd LOT wiarygodnego
scenariusza kontynuacji działalności, obejmującego w szczególności wybór modelu rozwoju
i źródeł jego finansowania, uwzględniającego najważniejsze ryzyka towarzyszące działalności spółki - podsumowuje NIK.
Pełen raport Najwyższej Izby Kontroli jest dostępny online (plik pdf).