LOT: Pomoc publiczna Skarbu Państwa rozliczona

Przypomnijmy, że całkowity budżet programu wsparcia LOT-u wyniósł 2,94 mld zł. Przewoźnik skorzystał z dwóch narzędzi pomocy publicznej. Po pierwsze z pożyczki Polskiego Funduszu Rozwoju (PFR) w wysokości 1,8 mld zł. Po drugie z dokapitalizowania Skarbu Państwa w wysokości nieprzekraczającej 250 mln euro, czyli ok. 1,14 mld zł, które zostało sfinansowane z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19.

Pożyczkę PFR wraz z odsetkami LOT już spłaca. W 2021 r. spółka zaczęła spłatę kwot wynikających z oprocentowania zawartego w decyzji Komisji Europejskiej, a w pod koniec 2023 r. przewoźnik zwrócił PFR pierwszą transzę kapitału w wysokości 450 mln zł. Do całkowitego zwrotu udzielonego kredytu pozostało jeszcze 1,35 mld zł plus odsetki, co powinno nastąpić w latach 2024-2026.

Druga forma pomocy, czyli dokapitalizowanie Skarbu Państwa w wysokości 1,14 mld zł miało charakter bezzwrotny, ale zostało obwarowane kilkoma ograniczeniami. Z punktu widzenia LOT-u najistotniejsze z nich zakładało, że dopóki polska linia nie spłaci co najmniej 75 proc. dokapitalizowania nie będzie mogła nabyć więcej niż 10. proc. udziałów w przedsiębiorstwach konkurentów lub innych podmiotach prowadzących ten sam rodzaj działalności.

Ten zapis w zasadzie uniemożliwiał ekspansje LOT-u za pomocą przejęć, takich jak obecnie rozważany zakup linii Smartwings. Jednocześnie LOT-owi groziłaby kolejna restrukturyzacja, gdyby przez siedem lat po otrzymaniu dokapitalizowanie jego udział nie spadł poniżej 15 proc. całkowitego kapitału własnego LOT-u. Ale decyzja KE zwierała tez furtkę umożliwiającą rozliczenie interwencji Skarbu Państwa i pozbycie się wspomnianych wyżej restrykcji.

W ramach negocjacji z KE polskie państwo zobowiązało się, że nie wcześniej niż dwa lata po dokapitalizowaniu (czyli najwcześniej w 2023 r.) podmiot niezależny od państwa i LOT-u dokona wyceny wartości narodowego przewoźnika. Jeżeli tak przeprowadzona niezależna wycena wykaże dodatnią wartość rynkową LOT-u, będzie to jednoznaczne z uznaniem, że państwo zakończyło proces dokapitalizowania w związku z pandemią COVID-19, nawet jeżeli nie dojdzie do sprzedaży, a LOT pozostanie własnością państwa.

Uzasadnieniem takiego rozwiązania jest założenie, że jeśli wartość przedsiębiorstwa, które zostało dokapitalizowane wzrasta, to rząd odnosi korzyść, czyli inaczej ujmując inwestycja się zwraca. To filozofia podobna do mechanizmu Testu Prywatnego Inwestora (TPI). Gdy TPI wypada pozytywnie pomoc publiczna nie wymaga notyfikacji do KE.

Jak wynika ze sprawozdania zarządu z działalności spółki za 2023 r. w zeszłym roku skorzystano z furtki rozwiązującej kwestię dokapitalizowania zawartej w decyzji KE. W konsekwencji obecne zadłużenie LOT-u w związku z pomocą publiczną udzieloną w 2021 r. ogranicza się wyłącznie do pożyczki PFR, a przewoźnik może myśleć o przejmowaniu konkurentów i nie grozi mu już ponowna restrukturyzacja.

Szkoda, że polski rząd się tą korzystną dla LOT-u zmianą nie pochwalił. Zapytaliśmy wczoraj (1.07) Ministerstwo Aktywów Państwowych jaka firma przeprowadziła wycenę polskiego przewoźnika, kiedy przedstawiła ją rządowi, kto i kiedy podjął decyzję w imieniu rządu o wyjściu z interwencji pomocowej oraz jakie było uzasadnienie tej decyzji. Czekamy na odpowiedź.

Fot.: Materiały prasowe