Bliżej świata: Wieczna wiosna na Maderze

Madera, mimo że od momentu odkrycia prawie cały czas była częścią Portugalii, to znacznie się od niej różni. Żyjący w oddaleniu od kontynentu mieszkańcy wyspy stworzyli swoją własną, niezwykle kolorową kulturę i spytani dzisiaj o pochodzenie odpowiedzą, że są Maderyczykami. Jednak nie myślą o niepodległości, jest to jedynie wyraz ich związania z wyspą. Wspólną tożsamość zawdzięczają również wielonarodowemu i wielokulturowemu charakterowi wyspy w przeszłości. Madera zanim stała się turystycznym rajem, była niezwykle istotnym i ruchliwym portem, miejscem spotkań i kontaktów żeglarzy z całego świata, których wielu na niej osiadło.

Dzisiejsza Madera zaskakuje, łączy egzotykę z europejskością, czasem wydaje się być zupełnie obca i nieznana, a momentami bardzo znajoma. Każdy może odkrywać ją na swój sposób oraz każdy znajdzie coś dla siebie, bo klimat i charakter wyspy zmienia się co kilometr.

Dzięki swojemu klimatowi wyspa jest bardzo zielona i w wielu miejscach obrośnięta bujną roślinnością. Jej wygląd i charakter zmienia się w zależności od miejsca, w którym się znajdujemy, czasem ma charakter znany z śródziemnomorskich kurortów, a czasem bardziej egzotyczny wręcz tropikalny. Najłatwiej podziwiać maderską naturę wędrując po lewadach - szlakach turystycznych poprowadzonych wzdłuż kanałów, których na wyspie jest około 200.

Wędrując wzdłuż lewad zawsze towarzyszy nam przyjemny szum wody, a wycieczka bardzo często kończy się przy urokliwych wodospadach czy górskich źródłach, z których kanały czerpały wodę.

Współcześnie słowo lewada jest też często używane na wyspie jako synonim górskiego szlaku turystycznego, których na Maderze można znaleźć naprawdę wiele - zarówno wysokogórskich, jak i prostych ścieżek spacerowych, zapewniających zapierające dech w piersiach widoki. Wyspa jest prawdziwym rajem dla fanów górskich wędrówek i krajobrazów. Będąc na wierzchołkach gór często jesteśmy już ponad chmurami, a nad głowami mamy tylko błękitne niebo i pogoda w dolinach nie wpływa na powodzenia naszych wędrówek. Do większości szlaków można dojechać samochodem i sama podróż z brzegu oceanu ponad 1500 metrów w górę robi duże wrażenie i wymaga dużych umiejętności jazdy samochodem, ale pozwala też podziwiać zmieniającą się wraz z wysokością przyrodę i pogodę.

Również osoby nieprzepadające za długimi wędrówkami i górami mogą podziwiać tutejszą naturę. W Monte niedaleko Funchal znajduje się ogród z roślinnością tropikalną, do którego ze stolicy wyspy można dojechać kolejką linową. Niezwykle przyjemne miejsce do spacerowania i podziwiania widoków na miasto, z którego można zjechać wiklinowym koszem!

Porównywane do sań - maderskie carros de cesto - rozpędzają się nawet do 40 kilometrów na godzinę i są sterowane przez dwóch biegnących za nimi ludzi, którzy w razie potrzeby mogą zahamować kosz gumowymi podeszwami butów.

Niedaleko ogrodów w Monte znajduje kościół Nossa Senhora, czyli naszej Pani, będący najważniejszym miejscem kultu religijnego dla mieszkańców wyspy. Pochowany został w nim Karol Habsburg - ostatni cesarz Austro-Węgier, który zmarł na wygnaniu na Maderze.

Z Maderą związane są też postacie ważne dla historii Polski. Na początku lat 30-tych wypoczywał na niej chcący poprawić swój stan zdrowia Józef Piłsudski, a podczas jednej z pielgrzymek odwiedził ją Jan Paweł II. Pomniki obu wielkich polaków można znaleźć na wyspie.

Pełna zabytków i niezwykle klimatyczna jest stolica wyspy - Funchal. Centrum miasta utrzymane jest w stylu kolonialnym, a budynki zbudowane z lokalnych materiałów. Na zabytki z przed wieków składają się zarówno kościoły, budynki użyteczności publicznej, zwykłe kamienice czy chroniące portu twierdze. Każdy budynek z osobna jest warty zatrzymania się i zwrócenia uwagi na liczne architektoniczne detale nawiązujące do przeszłości wyspy i dawnej morskiej potęgi Portugalii.

Warto poświęcić trochę czasu na spacery po centrum pełnym niezwykle klimatycznych zacienionych uliczek, zajrzenie do jednego z licznych sklepów z lokalną biżuterią czy nawet poprzyglądanie się drewnianym drzwiom na starym mieście pomalowanym przez lokalnych artystów.

Maderę każdy powinien odkrywać samemu, bo różnorodność atrakcji pozwala stworzyć plan dopracowany pod nasze oczekiwania. O części z nich pisaliśmy już w przeszłości, inne zostały opisane w licznych przewodnikach i na blogach podróżniczych, a jeszcze następne pozostają wciąż niezauważone i cierpliwie czekają, aż ktoś się zatrzyma i je dostrzeże.

Na Maderze można spróbować specjałów typowych dla kuchni portugalskiej w najlepszym wydaniu i w przepięknych miejscach np. z takim widokiem.

Wyspa słynie przede wszystkim z ryb i owoców morza, które można dostać o niespotykanej w Polsce świeżości. Szczególną popularnością cieszy się pałasz czarny, którego smak przekona nawet osoby nie będące na co dzień fanami darów morza.

W centrum miasta znajduje się popularny targ Mercado dos Lavradores, na którym codziennie rano można kupić świeże ryby z porannego połowu prosto od rybaków.

Wspomniany wyżej targ oferuje o wiele więcej niż tylko ryby. Przede wszystkim można na nim zakupić świeże i egzotyczne dla polaków owoce, przyprawy oraz kwiaty od licznych kwiaciarek, będące jednym z symboli wyspy, które można zabrać ze sobą do domu. Rynek nie jest turystyczną pułapką, a tętniącą życiem codziennością lokalnych mieszkańców.

Madera słynie z dwóch alkoholi Ponchy i Vinha de Madeira. Pierwszy z nich jest lokalnym drinkiem składającym się w najbardziej popularnej wersji z: soku z pomarańczy, soku z cytryn, miodu lub cukru trzcinowego i aguardente, czyli lokalnego, mocnego alkoholu, ale spotkać go można również np. z sokiem z Marakui. Drugi jest lokalnym winem w smaku podobnym do popularnego Porto.

Prawie dwudziestu procentowy trunek produkowany był początkowo dla odwiedzających wyspę żeglarzy, a obecnie jest jednym z jej symboli i największych towarów eksportowych. Do zwiedzania udostępnione są winiarnie, w których można poznać historie i proces produkcji słynnej Madeiry zakończony oczywiści degustacją.

Na Maderę nie kursują już promy, co oznacza, że dostać można się na nią jedynie samolotem. Od czerwca 2022 na wyspę wiecznej wiosny można dolecieć trzy razy w tygodniu z Katowic (wtorki, czwartki i soboty), a w sezonie zimowym 22/23 dodatkowo uruchomiona została trasa z Lotniska Chopina (piątki i niedzielę), wszystkie rotacje wykonywane są airbusami A321 Neo linii Wizz Air. Wcześniej na Maderę można było dostać się jedynie lotami czarterowymi, albo podróżując z przesiadką.

Niezwykle interesujące dla fanów lotnictwa jest samo lotnisko słynące z trudnego podejścia i pasa startowego położonego na wiadukcie nad oceanem i autostradą. Jakiś czas na naszym portalu pojawił się jego dokładny opis.

Moim zdaniem dla prawie każdego, niezależnie od wieku. Madera zadowoli zarówno osoby szukające aktywnego wypoczynku, jak i spokoju i relaksu podczas wakacji. Jest to też świetna opcja, kiedy chcemy uciec od szarości i zimna w przyjemniejsze kolorowe żywe miejsce. Sposoby na zwiedzanie wyspy są bardzo zróżnicowane, można skorzystać z ofert biur podróży, lokalnych małych firm czy eksplorować Maderę na własną rękę. Każdy powinien przekonać się samemu, czy woli obcować z naturą, chodzić po maderskich górach, zwiedzać zabytki lub po prostu relaksować z pięknymi widokami i lokalną kuchnią.

W jednym przypadku, z Madery lepiej jednak zrezygnować. Na wyspie praktycznie nie ma plaż. Jest ich jedynie kilka i w większości są kamieniste i małe. Dlatego jeśli jesteście fanami plażowania, nie będzie to raczej miejsce dla was.

Najwięcej turystów odwiedza Maderę w miesiącach letnich, kiedy również temperatury są najwyższe. Jednak nawet wtedy rzadko kiedy wzrastają one ponad 30 stopni Celsjusza, równie rzadko spadają poniżej 20 nawet zimą. Przez cały rok utrzymują się one na mniej więcej stałym poziomie ok. 20-25 st. Celsjusza. Takie warunki utrzymują klimat wyspy na stałym - wiecznie wiosennym poziomie i czynią ją atrakcyjną dla turystów przez cały rok. Wiosną i jesienią można spodziewać się częściej opadów. Najlepszy okres na obserwację przyrody oraz skosztowanie lokalnych owoców to z kolei listopad - kwiecień.

Archipelag położony jest ok. 800 km od wybrzeży Afryki i ok. 1000 km na południowy zachód od Lizbony. Składa się z trzech grup wysp: Madery, Porto Santo oraz Ilhas Desertas. Ostatnie z nich są bezludne i zamieszkałe przez endemiczne gatunki zwierząt. Ustanowiono tam ścisły rezerwat.

Fot.: Jakub Przybyłek